Başkent’in Yeni Kültür, Sanat ve Arşiv Çalışmaları Merkezi: Arkhe Lefkoşa
Lefkoşa Türk Belediyesi himayesinde ve Arabahmet Bölgesi Geliştirme Şirketi Ltd. katkılarıyla oluşturulan Arkhe, başkent Lefkoşa’nın yeni kültür, sanat ve arşiv çalışmaları merkezi olarak çalışmalarına başladı. Arkhe’nin temel amacı, Lefkoşa’nın kentsel ve kültürel mirasını toplumsal hafızaya kazandırıp gündelik yaşamın dinamik bir parçası haline getirmek olarak belirlendi. Arkhe’nin Merkezi, Arabahmet Kültür Evi’nde Yer Alacak Arabahmet bölgesinin kalkındırılmasına katkı koymayı amaçlayan Arabahmet Bölgesi Geliştirme Şirketi iştiraki ve Lefkoşa Türk Belediyesi girişimi olan Arkhe’nin merkezi, uzun zamandan sonra yeniden kamusal kullanıma açılan Arabahmet Kültür Evi binasında yer alıyor. Kentlerin hafızası, kültür, toplum, sanat ve bireyin iç içeliği ile biçimlenmektedir. Bu hafızanın devamlılığı da, onun kayıt altına alınıp hatırlanması ve güncel bilgi ile kaynaşmasına dayalıdır. Buradan hareketle kültür, sanat ve bellek sahalarını farklı disiplinlerle birleştirerek disiplinler arası bir yöntemle çalışmayı hedefleyen Arkhe, Lefkoşa’nın kalbinde toplumsal hafıza, kültürel miras ve çok-disiplinli sanat pratiklerine odaklanan çalışmaların gerçekleştirilebileceği, iş birliğine açık kullanımları teşvik eden düşünsel ve yaratıcı bir üretim alanı olarak faaliyet gösterecektir. Arkhe, Lefkoşa’nın sanatsal ve düşünsel zenginliğini yansıtan yaratıcı çalışmaları ve üretimleri destekleyerek hayata geçirmeyi hedeflemektedir. Lefkoşa’ya dair eski ve yeni bilgiyi, çeşitli ve birbirini tamamlayan ifade biçimleriyle bugünün bağlamında ele alıp kentle bütünlüklü bir ilişki kurmak için yeni fırsatlar yaratmak da Arkhe’nin hedefleri arasında yer alıyor. Arkhe, başkent Lefkoşa’ya özgün karakterini kazandıran yapılar, kişiler ve toplumsal olaylar ile ritüellerin gelecek nesillere aktarılabilir şekilde kayıt altına alındığı; bilinmeyenlerin gün yüzüne çıkarıldığı ve bu öykülerin hem kent sakinleri, hem de ziyaretçilerin erişimine açıldığı bir merkez olarak kent yaşamının bir parçası olmaya hazırlanıyor. İlk Sergi: Kadir Kaba - Kıbrıs Türk Fotoğrafı’nın Kökeni Sanat faaliyetleri kapsamında Arkhe’de yer alacak ilk çalışma, fotoğraf sanatçısı ve araştırmacısı Kadir Kaba’nın hazırladığı “Kıbrıs Türk Fotoğrafı’nın Kökeni” başlıklı sergi. Kıbrıs Türk fotoğrafçılığının tarihine ve öznelerine nadide eserlerden yola çıkarak ışık tutan sergi 1 Aralık 2023 – 31 Ocak 2024 tarihleri arasında ziyarete açık olacak. Arkhe ile LTB Yayıncılığı Yeniden Başlıyor Eski Lefkoşa Türk Belediyesi (LTB) başkanlarından Mustafa Akıncı döneminde filizlenen ve daha sonra bir duraklama dönemine giren belediye yayıncılığı geleneği, yaklaşık kırk yıllık aradan sonra Arkhe ile yeniden başlıyor. Arkhe açılış gecesi hatırası olarak, 1886’da Lefkoşa’daki Devlet Matbaası’nda basılan Claude Delaval Cobham’ın Kıbrıs Bibliyografisi’ne ait orijinal metnin tıpkıbasımı yapıldı. LTB Özel Koleksiyonu, Kitaplık ve Arşiv, Sahne Arkhe, üstlendiği misyon doğrultusunda Arabahmet Kültür Evi’ni çok işlevli bir kullanım alanı olarak yeniden düzenledi. Böyle bir düzenlemenin berisinde hem Arkhe’nin işbirliğine açık, esnek kullanımlı ve sürdürülebilir hedefleri için elverişli bir ortam yaratması, hem de Lefkoşa’nın kalbinde ve gündelik yaşam temposunun içinde dinamik kalabilen bir kültür mekanı olarak varlığını sürdürebilmesi arzusu bulunuyor. Lefkoşa Türk Belediyesi’nin tarih içerisindeki gelişim ve değişimine ait önemli belge, yayın, fotoğraf ve nesneleri ilk kez bir araya getiren LTB Koleksiyon odası, açık modüler sergi salonu işlevi yanında, toplantı ve atölye çalışması gibi organizasyonlar için kiralanabilir bir alan olarak tasarlandı. Kitaplık ve arşiv, Lefkoşa’ya ait aktif bir hafıza merkezi niteliğindedir. Yalnızca eskiye ait olanı çeşitli ve sistematik yöntemlerle belgelemeyi değil, kentin kimliğini oluşturan hikayeleri bugüne kavuşturmayı ve onları zamansız kılmayı hedefler. Kitap koleksiyonu Lefkoşa kent tarihinin yanı sıra kent kültürü ve tarihi; mimarlık ve kent tasarımı; çevre ve sürdürülebilirlik ile güncel kent çalışmaları üzerine nitelikli yayınları bir araya getirirken farklı alanlarda çalışan araştırmacılar için de ortak bir çalışma alanı sunar. Arkhe’nin tematik programları ile diğer kurum ve kişilerin geliştireceği etkinliklere açık bir gösterim ve performans alanı niteliğinde olan Sahne ise, 130 kişilik kapasitesi ile film gösterimleri, tiyatro oyunları, konserler, söyleşiler ve panellere ev sahipliği yapacaktır.